รู้ทันมะเร็งต่อมไทรอยด์ การรักษา การผ่าตัด ตัดออกแล้วไปไหน ?

ต่อมไทรอยด์ เป็นต่อมที่อยู่ด้านหน้าลำคอ เมื่อผิดปกติจะโตขึ้น และเห็นเป็นก้อนบางครั้งก็เห็นเป็นก้อนเดี่ยวๆ บางครั้งก็โตเป็นลักษณะหลายๆ ก้อนติดกัน และที่สำคัญคือ ก้อนที่เกิดบนต่อมไทรอยด์จะขยับเคลื่อนขึ้น-ลง ขณะเรากลืนน้ำลาย ก้อนของต่อมไทรอยด์เป็นความผิดปกติที่ตรวจพบได้บ่อย และมีอุบัติการณ์สูงขึ้นเรื่อยๆ ส่วนหนึ่งจากการตรวจพบโดยบังเอิญในผู้ป่วยที่ได้รับการตรวจวินิจฉัยความผิดปกติอื่นๆ บริเวณคอและช่องอก โดยในช่วง 2-3 ปี ที่ผ่านมานี้ มีอุบัติการณ์ของผู้ป่วยใหม่ ที่เป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์เพิ่มมากขึ้น

รู้ทันมะเร็งต่อมไทรอยด์ การรักษา การผ่าตัด

อาการของผู้ป่วย

นพ.ณัฐนนท์ มณีเสถียร อายุรแพทย์โรคต่อมไร้ท่อและเมตะบอลิสม รพ.กรุงเทพ กล่าวว่า สำหรับอาการของผู้ป่วยมักมาด้วยอาการคลำพบก้อนที่ลำคอ ตำแหน่งของต่อมไทรอยด์จะอยู่หน้าต่อกระดูกคอหอย ซึ่งโดยปกติจะแบนและคลำต่อมไทรอยด์ไม่ได้เมื่อใดก็ตามที่พบว่า บริเวณดังกล่าวมีก้อนหรือปุ่มปม ควรพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัย ก้อนเหล่านี้มักโตช้ามากและไม่มีอาการจนผู้ป่วยอาจคิดว่าไม่เป็นไรและละเลย

ระยะเริ่มต้นมะเร็งไทรอยด์

มะเร็งไทรอยด์ ถ้าเริ่มเป็นจะไม่มีอาการผิดปกติอื่นๆ นอกจากคลำก้อนที่ต่อมไทรอยด์เจอ ดังนั้นเมื่อพบก้อนบริเวณด้านหน้าลำคอที่เคลื่อนขึ้นลงตามการกลืนน้ำลาย ควรพบแพทย์ แพทย์จะซักประวัติและตรวจร่างกายเพิ่มเติม โดยจะพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง อายุน้อยกว่า 20 ปี หรือมากกว่า 70 ปี มีประวัติก้อนโตเร็ว มีประวัติเคยฉายแสงที่คอมาก่อนหรือมีประวัติเป็นมะเร็งไทรอยด์ในครอบครัว

ส่วนการตรวจร่างกายจะคลำพบก้อนแข็ง ขอบเขตก้อนขรุขระไม่ชัด หรือ มีอาการแสดงการกดเบียดอวัยวะข้างเคียง เช่น เสียงแหบ, หายใจลำบากหรือกลืนลำบาก หลังจากนั้นแพทย์ส่งตรวจเลือดไทรอยด์ฮอร์โมนและตรวจ Ultrasound Thyroid ซึ่งแพทย์จะส่งตรวจ ultrasound เพื่อดูลักษณะก้อนว่า เข้าได้กับก้อนเนื้องอกไทรอยด์จริงหรือไม่, มีจำนวนกี่ก้อน จาก ultrasound สามารถวินิจฉัยมะเร็งไทรอยด์ได้

การตรวจวินิจฉัย

แต่การวินิจฉัยที่แน่นอนและแม่นยำ แพทย์จะทำการตรวจโดยใช้เข็มขนาดเล็ก เจาะเอาเนื้อจากต่อมไทรอยด์มาตรวจ (Fine Needle Aspiration ) ซึ่งง่ายต่อการวินิจฉัยโรคได้แม่นยำประมาณ 90 % ซึ่งหลังจากวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งไทรอยด์ควรได้รับการผ่าตัด เนื่องจากมะเร็งไทรอยด์ส่วนใหญ่เป็นมะเร็งที่เติบโตช้า การพยากรณ์โรคจะดี ถ้าได้รับการผ่าตัดตั้งแต่ระยะแรกมักจะหายจากโรคได้

การรักษาด้วยการผ่าตัด

นพ. สมศักดิ์ หวานกิจเจริญ ศัลยแพทย์ด้านศีรษะ และลำคอ รพ.มะเร็งกรุงเทพ วัฒโนสถ ให้รายละเอียดเพิ่มเติมว่า เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ การรักษาที่สำคัญที่สุดคือ การรักษาด้วยการผ่าตัด โดยอาจพิจารณา ให้การรักษาเพิ่มเติมด้วยรังสีไอโอดีนหลังผ่าตัดในบางกรณี สำหรับการรักษาด้วยรังสีรักษาและเคมีบำบัด ไม่มีที่ใช้ในการรักษามะเร็งไทรอยด์ชนิดที่พบบ่อย

การผ่าตัดมะเร็งต่อมไทรอยด์

การผ่าตัดมะเร็งต่อมไทรอยด์ ประกอบด้วย การตัดต่อมไทรอยด์ออกทั้งหมด และอาจมีการจำเป็นต้องตัดต่อมน้ำเหลืองโดยรอบที่เกี่ยวข้อง ในกรณีที่ตรวจพบว่า อาจจะมีการกระจายไปต่อมน้ำเหลืองออกไปด้วย โดยในปัจจุบันแพทย์จะเก็บรักษาต่อมพาราไทรอยด์ซึ่งติดอยู่ทางด้านหลังของต่อมไทรอยด์เพื่อป้องกันภาวะแคลเซี่ยมต่ำในกระแสเลือดหลังผ่าตัด และเก็บรักษาเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงสายเสียง เพื่อป้องกันภาวะเสียงแหบหลังผ่าตัดให้กับผู้ป่วยทุกราย

ก่อนผ่าตัด

ผู้ป่วยจะได้รับการตรวจร่างกายโดยรวม เพื่อลดความเสี่ยงในการดมยาสลบก่อนผ่าตัด การผ่าตัดมะเร็งต่อมไทรอยด์ใช้เวลาประมาณ 2 ชม. หรืออาจจะมากกว่านั้ นแล้วแต่กรณี หลังผ่าตัดผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารทางปากได้ตามปกติ และจะต้องรับการรักษาแบบผู้ป่วยในประมาณ 3-5 วัน เมื่อแน่ใจว่า ไม่มีภาวะแทรกซ้อนใดๆ ผู้ป่วยจึงจะได้รับอนุญาตให้ออกจาก รพ.และกลับไปพักฟื้นต่อที่บ้าน

ต่อมไทรอยด์ตัดออกแล้วไปไหน?

ต่อมไทรอยด์ที่ถูกตัดออกไปจะถูกนำส่งให้พยาธิแพทย์ ทำการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์อย่างละเอียด หากพบว่า มีลักษณะของการกระจาย หรือมีแนวโน้มว่า จะมีการกระจายของเซลล์มะเร็งไปยังอวัยวะอื่น ผู้ป่วยจะได้รับคำแนะนำให้รับการรักษา ด้วยรังสีไอโอดีนเพิ่มเติม ซึ่งมักเริ่มให้การรักษาด้วยวิธีนี้ หลังเสร็จสิ้นการผ่าตัดไปแล้ว 4 สัปดาห์ ในการรักษาด้วยรังสีไอโอดีนผู้ป่วยจำเป็นต้องรับการรักษาตัวใน รพ. ประมาณ 2-4 วัน และจะได้รับการอนุญาตให้ออกจาก รพ.เมื่อระดับรังสีที่ถูกขับถ่ายออกจากร่างกายทางปัสสาวะและอุจจาระ อยู่ในระดับที่ปลอดภัย เพื่อป้องกันการแพร่รังสีไปให้กับคนใกล้ชิดโดยไม่จำเป็น

การรักษามะเร็งต่อมไทรอยด์ ชนิดที่เป็นบ่อยได้ผลดี หากได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มแรก อย่างครบถ้วนสมบูณ์โอกาสโรคแทรกซ้อนอยู่ในเกณฑ์ต่ำ หากรับการรักษาใน รพ.ที่ได้มาตรฐาน และศัลยแพทย์ที่มีประสบการณ์ อัตราเกิดซ้ำอยู่ในเกณฑ์ต่ำ หลังการรักษาผู้ป่วยสามารถกลับไปมีคุณภาพชีวิตได้เหมือนปกติ