ไข้จับสั่น หรือไข้มาลาเรีย อีกหนึ่งโรคที่เกิดมาแล้วหลายร้อยปี

ไข้มาลาเรีย (Malaria) หรือที่เรามักจะเรียกกันว่า ไข้ป่า ไข้จับสั่น ไข้ป้าง ไข้ร้อนเย็นหรือไข้ดอกสัก โดยโรคนี้เกิดจากเชื้อโปรโตซัว ที่มีชื่อว่า พลาสโมเดียม (Plasmodium) แพร่เข้าสู่ร่างกายของคนที่โดนยุงก้นปล่องเพศเมียกัดหรือดูดเลือด ซึ่งผู้ที่โดนยุงกัดนั้นจะมีอาการไข้ขึ้นสูงและหนาวสั่น

สาเหตุของโรคไข้มาลาเรีย หรือไข้จับสั่น

ซึ่งถ้าใครที่ได้ติดตามละครเรื่องบุพเพสันนิวาส จะเห็นได้เลยจากฉากที่มีบ่าวในบ้านของคุณพี่หมื่นสุนทรเทวาหรือขุนศรีวิสารวาจาได้มีไข้ขึ้นสูง มีอาการจับสั่น อาเจียน และเสียชีวิตในเวลาต่อมา โดยในสมัยกรุงศรีอยุธยายังคงเรียกว่า “ไข้จับสั่น” แต่ก็ไม่ผู้ใดที่จะสามารถหาวิธีการป้องกันโรคนี้ได้

จนแม่หญิงการะเกดมาเห็นจึงได้บอกให้ทุกคนถึงสาเหตุของการเกิดโรคนี้ขึ้นมา โดยที่โรคไข้จับสั่น หรือในปัจจุบันจะมีชื่อว่า ไข้มาลาเรีย เกิดจากที่มีน้ำขังอยู่ในโอ่ง ขัน หรือกะลามะพร้าว ที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว และยังรวมถึงโอ่งน้ำที่มีไว้ใช้งานด้วยก็ต้องทำการปิดฝาโอ่ง เมื่อยังไม่ได้ใช้งาน เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้ยุงก้นปล่องไปวางไข่อีกด้วย

และสำหรับวิธีการป้องกันง่ายๆ ที่แม่หญิงการะเกดขึ้นมาได้นั่นก็คือ การทำให้ไม่มีน้ำขังในโอ่ง ขัน หรือกะลามะพร้าว และยังรวมถึงกางมุ้งเวลานอนด้วย ก็ถือได้ว่าเป็นวิธีการป้องกันขั้นพื้นฐานที่ใครๆ ก็สามารถทำได้ และในยุคปัจจุบันจะมีวิธีการป้องกัน รักษาอาการไข้มาลาเรียอย่างไรกันได้บ้างนั้น แคมปัส-สตาร์ มีคำตอบมาฝากกันค่ะ

มารู้จักอาการของไข้มาลาเรียกันก่อนเลย

อาการของไข้มาลาเรียจะแตกต่างกันไป ระยะเวลาที่เกิดจะขึ้นอยู่กับชนิดของโปรโตซัวที่เป็นสาเหตุ โดยอาการของไข้มาลาเรียที่พบบ่อยๆ มีดังนี้

มีไข้สูง หนาวสั่น
เหงื่อออกมาก
ปวดศีรษะ
คลื่นไส้ อาเจียน
ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
ท้องเสีย
ภาวะโลหิตจาง
อุจจาระเป็นเลือด
อาการหมดสติไม่รับรู้ต่อการกระตุ้นต่างๆ หรืออาการโคม่า

อย่างไรก็ตาม อาการของไข้มาลาเรียจะไม่รุนแรงและบางอาการระบุโรคได้ยาก ดังนั้นผู้ป่วยคนไหนที่มีไข้ขึ้นสูง ควรไปพบแพทย์โดยเร็ว สำหรับเชื้อโปรโตซัวพลาสโมเดียม (Plasmodium) มีอยู่หลายชนิดด้วยกัน แต่ชนิดที่ทำให้เกิดโรคไข้มาลาเรียในคนนั้นมีอยู่ 5 ชนิดด้วยกัน ได้แก่

พลาสโมเดียม ฟัลซิพารัม (Plasmodium Falciparum)
พลาสโมเดียม ไวแว็กซ์ (P.Vivax)
พลาสโมเดียม มาลาริอี่ (P.Malariae)
พลาสโมเดียม โอวาเล่ (P.Ovale)
พลาสโมเดียม โนว์ไซ (P. Knowlesi)

ส่วนเชื้อที่บ่อยในประเทศไทย คือ พลาสโมเดียม ฟัลซิพารัม (Plasmodium Falciparum)

ภาวะแทรกซ้อนของไข้มาลาเรียที่เราควรรู้

ภาวะโลหิตจาง (Anaemia) เป็นภาวะที่เม็ดเลือดแดงไม่สามารถลำเลียงออกซิเจนไปยังกล้ามเนื้อและอวัยวะที่สำคัญของร่างกาย เนื่องจากเซลล์เม็ดเลือดแดงถูกทำลาย
มาลาเรียขึ้นสมอง (Cerebral Malaria) เชื้อมาลาเรียส่งผลกระทบต่อสมอง ทำให้หลอดเลือดในสมองบวม ซึ่งสร้างความเสียหายให้สมองได้อย่างถาวร และอาจทำให้เกิดอาการชักหรือโคม่าได้
ปอดบวมน้ำ (Pulmonary Oedema) เกิดการสะสมของเหลวในปอดทำให้มีปัญหาในการหายใจ
อวัยวะภายในล้มเหลว เช่น ตับ ไต หรือม้าม ฯลฯ
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycaemia)
ภาวะการหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน (Acute Respiratory Distress Syndrome: ARDS)
อาการช็อกเนื่องจากความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นกับผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์ ได้แก่ คลอดก่อนกำหนด, ทารกแรกเกิดมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติ, แท้งบุตร ฯลฯ

วิธีการป้องกันและรักษาไข้มาลาเรีย

สำหรับการป้องกันตัวเองไม่ให้โดนยุงกัดถือได้ว่าเป็นวิธีที่เราสามารถทำเองได้ง่ายๆ และยังเป็นการช่วยลกการแพร่เชื้อไข้มาลาเรียจากผู้ที่ป่วยไปยังผู้อื่นได้อีกด้วย ซึ่งมีวิธีดังต่อไปนี้