โรคพิษสุนัขบ้า หรือที่เรียกกันทั่วๆไปว่า “โรคกลัวน้ำ” เป็นโรคที่เกิดขึ้นมาจากเชื้อไวรัสเรียกว่า Rabies Virus เชื้อโรคจำพวกนี้ ไม่ได้มีแค่เพียงเฉพาะในหมาเพียงแค่นั้น แม้กระนั้นยังสามารถพบได้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่เลี้ยงลูกด้วยนมอีกหลากหลายประเภท ได้แก่ แมว กระรอก กระแต ลิง ชะนี โค ควาย หนู หมี เสือ ค้างคาว แรคคูน หรือแม้กระทั้งสะกั๊ง แม้กระนั้นจะพบบ่อยที่สุดในสัตว์เลี้ยงชนิดสุนัขรวมทั้งแมว
โรคพิษสุนัขบ้า – การฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
โรคพิษสุนัขบ้าติดต่อได้ทางใด
เชื้อไวรัส Rabies Virus สามารถไปสู่ร่างกายคนได้ด้วยการข่วน กัด จนถึงกำเนิดรอยแผลเปิด และก็การสัมผัสน้ำลายของสัตว์ที่มีเชื้อโรคนี้ หรือน้ำลายกระเด็นเข้าตา ปาก และรอยแผล โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเกิดเป็นทางบาดแผลด้วยแล้ว เชื้อโรคจะสามารถเพิ่มจำนวนได้อย่างรวดเร็วและมากขึ้นเรื่อยๆ ต่อไปเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าจะเข้าสู่แขนงประสาทและก็ระบบประสาทศูนย์กลาง เมื่อเชื้อโรคเจริญเติบโตแล้วก็เพิ่มมากเพิ่มขึ้น จะทำให้คนที่ได้รับเชื้อเกิดอาการคลุ้มคลั่งและกระวนกระวาย แม้กระนั้นหากเข้าสู่ไขสันหลังก็จะก่อให้คนป่วยมีอาการเป็นอัมพาตแล้วเสียชีวิตได้
โรคพิษสุนัขบ้าจะใช้ระยะเวลาสำหรับเพื่อการฟักตัวจนกระทั่งการเกิดอาการราวๆ 5 วัน – 5 ปี ขึ้นอยู่กับความร้ายแรงของบาดแผล ตำแหน่งของแผล และระยะทางของแผลไปยังสมอง
ต้องโดนกัดหรือข่วนอย่างไรก็เลยติดเชื้อ
หากสัมผัสเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าด้วยแนวทางดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้ว หรืออาจเพียงแต่ถูกสัตว์นั้นๆข่วน หรือกัด มีบาดแผลที่เลือดไม่ออก หรือเลือดออกเพียงเล็กน้อย มีรอยช้ำ หรือไม่มีรอยแผลเลยก็ตาม จึงควรล้างรอบๆบาดแผลด้วยน้ำเกลือ ฟอกสบู่ รวมทั้งเช็ดแผลด้วยยาฆ่าเชื้อ แล้วรีบไปพบหมอในทันที แต่ถ้าเกิดเพียงแต่สัมผัสลูบตัว หรือโดนน้ำลายสัตว์นั้นๆโดยไม่ได้มีบาดแผล ให้ชำระล้างรอบๆที่ไปสัมผัสก็เพียงพอแล้ว
การป้องกันด้วยการฉีดวัคซีนพิษสุนัขบ้า
วัคซีนพิษสุนัขบ้า ผลิตจากเชื้อไวรัส Rabies Virus ที่ทำให้ตายแล้ว เมื่อฉีดวัคซีนไปสู่ร่างกาย ก็จะเข้าไปกระตุ้นให้สร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า แม้กระนั้นจะได้ผลดีที่สุดก็ต่อเมื่อใช้ร่วมกับเซรุ่มอิมมูโนโกลบุลิน
วัคซีนพิษสุนัขบ้าแบ่งออกได้เป็น 2 จำพวก ดังต่อไปนี้
1. ชนิด | ประเภท| จำพวกป้องกันก่อนจะมีการสัมผัสโรค (Pre – exposure vaccination) เหมาะกับคนที่มีความเสี่ยงที่จะมีการติดเชื้อโรคชนิดนี้ค่อนข้างสูง อาทิเช่น ผู้ทำงานในห้องแลป คนที่ค้นคว้าวิจัย หรือผู้ทำหน้าที่ผลิตเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้า ผู้ที่มีการเสี่ยงเหตุเพราะอาชีพ ที่บางครั้งก็อาจจะสัมผัสกับสัตว์ได้ เช่น สัตวแพทย์ ผู้ช่วยสัตวแพทย์ ข้าราชการป่าดง พนักงานส่งสินค้าตามบ้าน รวมถึงผู้ที่จำต้องเดินทางไปยังประเทศ ที่มีการระบาดของโรคพิษสุนัขบ้า เป็นการฉีดเพื่อให้ผู้ความเสี่ยง ให้มีภูมิต้านทานโรคสูงพอที่จะป้องกันการได้รับเชื้อ ซึ่งอาจมีโอกาสไปสัมผัสได้ในเวลาที่ทำงานแบบไม่ทันรู้ตัว
ภายหลังจากฉีดแล้ว ต้องมีการวิเคราะห์ระดับภูมิคุ้มกันโรคทุกๆ 1 ปี ถ้าหากเฉีดวัคซีนแล้ว แต่ไปได้รับเชื้อพิษสุนัขบ้า อาการก็จะไม่รุนแรงเท่าไรนัก มีค่าใช้จ่ายที่ต่ำลง และไม่จะต้องให้เซรุ่มอิมมูโนโกลบุลินอีกด้วย
2. ชนิด | ประเภท |จำพวกป้องกันหลังการสัมผัสโรค (Post – exposure vaccination) เป็นการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อโรค Rabies virus หลังจากการได้สัมผัส การติดเชื้อโรค หรือได้รับบาดเจ็บจากสัตว์ที่มีเชื้อโรคชนิดนี้ไปแล้ว
ผลข้างเคียงจากวัคซีนพิษสุนัขบ้า
- บริเวณที่ฉีดวัคซีนมีลักษณะอาการบวมแดงหรือรู้สึกปวด ปวดกล้ามเนื้อรวมทั้งข้อต่อ
- วิงเวียนหัว ปวดศีรษะ อ้วก อาเจียน ปวดท้อง
- อิดโรย หรือเหน็ดเหนื่อยมากมายแตกต่างจากปกติ
โรคพิษสุนัขบ้า ใช่ว่าจะมีแค่เพียงเฉพาะหน้าร้อนแค่นั้น แต่สามารถเกิดขึ้นและเป็นไปได้สม่ำเสมอทุกฤดู ด้วยเหตุนั้นเมื่อฉีดวัคซีนแล้วเพื่อประสิทธิภาพที่บริบูรณ์ก็น่าจะต้องฉีดให้ครบ หากคลาดเคลื่อนจากที่แพทย์กำหนด 2-3 วัน ยังสามารถฉีดถัดไปได้โดยไม่ต้องเริ่มต้นใหม่ โดยเข้ารับบริการได้ทั้งยังโรงพยาบาลของเมือง และเอกชน รวมทั้งสถานีอนามัยใกล้บ้านด้วยด้วยเหมือนกัน
ที่มา www.honestdocs.co
บทความแนะนำ
