ยาคุมฉุกเฉิน ชื่อนี้คุณผู้อ่านหลายท่านอาจไม่รู้จัก แต่ถ้าบอกว่าเป็น ยาคุมกำเนิดประเภทหนึ่ง หลายท่านคงร้อง อ๋อ แต่ช้าก่อน ท่านทราบหรือไม่ว่า ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน มีความเหมือนหรือแตกต่างจากยาคุมกำเนิดแบบปกติอย่างไร อีกทั้งยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีวิธีใช้ ประสิทธิภาพ และความปลอดภัย เป็นเช่นไร หากท่านไม่ทราบ การใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินก็จะเหมือนกับการใช้ยาอื่นๆ คือ มีประโยชน์หากใช้ถูกต้อง และก่ออาการข้างเคียงหรืออันตรายหากใช้ไม่ถูก
กินยาคุมฉุกเฉิน แล้วจะท้องมั้ย
ข้อมูลของยาคุมฉุกเฉิน
มีชื่อเรียกหลายชื่อค่ะ เช่น ยาคุมหลังร่วม ยาคุมชั่วคราว หรือ morning after pill
ยาคุมฉุกเฉินใช้ทำไม?
ใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ ในกรณีฉุกเฉิน เช่น ถูก ข่มขืน ถุงยางหลุด แตกหรือรั่ว ห่วงคุมกำเนิดหลุด เป็นต้น
ยาคุมฉุกเฉินมีกี่แบบ ?
มี 2 แบบ ค่ะ
- ยาคุมฉุกเฉินฮอร์โมนผสม ซึ่งก็คือ การใช้ยาคุมแบบแผงนั่นแหละค่ะ แต่ปริมาณการทานจะมากขึ้น แล้วแต่ปริมาณฮอร์โมนแต่ละยี่ห้อ อาจเป็น 2 หรือ 3 เม็ด เช้าเย็น แต่คนไข้มักทนอาการข้างเคียงไม่ค่อยได้ เลยไม่ค่อยใช้กัน
- ยาคุมฉุกเฉินฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งมีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว แบบนี้แหละที่มักจะใช้กันมากกว่า ยี่ห้อที่ขายในไทย ที่รู้ จักกันดี คือ โพสตินอร์ และ มาดอนน่า
วิธีการกิน ยาคุมฉุกเฉิน
- เปิดกล่องออกมาจะเห็นมียา 2 เม็ดให้ทาน
- เม็ดแรกภายในเวลา 72 ชั่วโมงหลังจากมีเพศสัมพันธ์
- เม็ดที่สอง กินหลังจากที่กินครั้งแรกไปแล้ว 12 ชั่วโมง (มีรายงานว่า ให้ทาน 2 เม็ดพร้อมกันก็ได้ผลเช่นเดียวกัน แต่ ในไทยก็ยังแนะนำให้ทานห่างกัน12 ชั่วโมงอยู่นะคะ)
ประสิทธิภาพยาคุมฉุกเฉิน
คุมกำเนิดได้ผล ประมาณ 80 % ……………. ถือว่าต่ำกว่ายาคุมแบบแผง และถุงยางอนามัยนะคะไม่ได้ป้องกัน โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ใดๆ รวมทั้งโรคเอดส์
ผลข้างเคียง
ผลข้างเคียงเฉียบพลันที่พบคือ คลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกเหนื่อย เจ็บหรือคัดเต้านม อาจมีเลือดออกกระปิดกระปรอยทางช่องคลอด
ผลข้างเคียงที่จะตามมา คือ ระบบฮอร์โมนแปรปรวน รอบเดือนเลื่อนไม่ตรงตามเดิม
ผล ข้างเคียงที่อันตราย คือ ท้องจริงหน่ะอาจไม่ท้องแต่จะเกิดท้องนอกมดลูกแทน เพราะจะเพิ่มความเสี่ยงของการท้องนอกมดลูกขึ้นประมาณ 10 เท่า เพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็ง
กินได้เท่าไหร่
ตามกล่องจะเขียนไว้ว่า เดือนละไม่เกิน 4 เม็ด หรือ 2 กล่อง